صنعت کروز؛ از قدیمی‌ترین ناوگان‌های دریایی تا پدیدارشناسی فستیوال‌های موسیقی شناور

مقدمه: داستان دریا، سنت و هیجان

اقیانوس‌ها همیشه برای ما آدم‌ها پر از رمز و راز و هیجان بوده‌اند. اما داستان سفرهای دریایی در یکی دو قرن اخیر حسابی عوض شده. روزگاری کشتی‌ها فقط وسیله‌ای بودند که نامه‌ها یا مهاجران را از این سر دنیا به آن سر دنیا می‌بردند، اما حالا تبدیل شده‌اند به شهرهای شناور لوکسی که هوش از سر آدم می‌برند. در این مقاله می‌خواهیم با هم یک سفر هیجان‌انگیز داشته باشیم؛ هم سری می‌زنیم به قدیمی‌ ترین کشتی کروز و خاطرات کلاسیک دریانوردی، و هم می‌رویم سراغ فستیوال‌های موسیقی پر سروصدایی که وسط اقیانوس برگزار می‌شوند.

اگر می‌خواهید بدانید داخل این کشتی‌ها چه خبر است، چطور می‌شود وسط دریا کنسرت راک برگزار کرد، یا قدیمی‌ترین کشتی‌های دنیا چه شکلی هستند، جای درستی آمده‌اید. کمربندها را ببندید (یا بهتر بگویم، جلیقه‌های نجات را بپوشید) که می‌خواهیم دل به دریا بزنیم!

بخش اول: غول‌های قدیمی؛ این شرکت‌ها چطور شروع کردند؟

برای اینکه بفهمیم امروز کجای کاریم، باید برگردیم به عقب. جالب است بدانید شرکت‌های بزرگی که الان اسمشان را می‌شنویم، اول کارشان فقط بار و نامه جابه‌جا می‌کردند. اما زرنگی کردند و به موقع فهمیدند که نان در «سفر تفریحی» است!

۱.۱. شرکت پی اند او (P&O Cruises): مخترع سفرهای تفریحی

اگر بخواهیم پدرخوانده کشتی‌های کروز را معرفی کنیم، باید انگشتمان را بگیریم سمت شرکت P&O. این شرکت که ریشه‌اش به سال ۱۸۳۷ برمی‌گردد، قدیمی‌ترین خط کشتیرانی دنیاست. داستان از جایی جالب می‌شود که در سال ۱۸۴۴، مدیران این شرکت با خودشان گفتند: «چرا فقط نامه ببریم؟ بیاییم مردم را برای تفریح ببریم سفر!» و این‌طور شد که اولین تور تفریحی دریایی تاریخ به مقصد مدیترانه راه افتاد.

امروز هم کشتی‌های این شرکت مثل Britannia با همان وقار انگلیسی توی دریاها می‌چرخند، ولی خب خیلی مدرن‌تر شده‌اند.

۱.۲. کونارد لاین (Cunard Line): افسانه تایتانیک و ملکه‌ها

حتماً اسم تایتانیک را شنیده‌اید؛ رقیب اصلی تایتانیک همین شرکت کونارد بود! این شرکت در سال ۱۸۴۰ تأسیس شد و همیشه نماد سرعت و لوکس بودن بوده. کونارد همان شرکتی است که اولین بار لامپ‌های برقی و سیفون توالت را به کشتی‌ها آورد (بله، این‌ها زمانی آپشن‌های لاکچری محسوب می‌شدند!).

کشتی‌های معروف Queen Mary و Queen Elizabeth در جنگ جهانی دوم سرباز جابه‌جا می‌کردند و انقدر سریع بودند که زیردریایی‌های دشمن به گرد پایشان هم نمی‌رسیدند. الان هم کشتی Queen Mary 2 تنها بازمانده واقعی کشتی‌های اقیانوس‌پیمای کلاسیک است که بدنه‌اش محکم‌تر از کروزهای معمولی است و جان می‌دهد برای عبور از اقیانوس اطلس.

۱.۳. بقیه قدیمی‌ها چه می‌کنند؟

• هاپاگ-لوید (Hapag-Lloyd): آلمانی‌های دقیق که از سال ۱۸۴۷ کارشان را شروع کردند و مفهوم «کشتی لوکس» را حسابی ارتقا دادند.
• هالند آمریکا لاین: اولش هلندی‌ها را می‌برد آمریکا، ولی وقتی هواپیما مد شد، سریع تغییر کاربری داد و شد یکی از بهترین خطوط کروز دنیا.
• هورتی‌گروتن (Hurtigruten): نروژی‌های سرسختی که تخصصشان سفر به جاهای سرد و یخ‌زده مثل قطب شمال و جنوب است.

بخش دوم: موزه‌های شناور؛ قدیمی‌ترین کشتی‌های فعال دنیا

خیلی از کشتی‌ها بعد از چند سال بازنشسته و اسقاط می‌شوند، اما بعضی‌هایشان آنقدر خاص هستند که هنوز هم با قدرت کار می‌کنند. دیدن این کشتی‌ها که لقب قدیمی‌ ترین کشتی کروز را یدک می‌کشند، مثل سفر در زمان است.

۲.۱. سی کلاود (Sea Cloud): الماسی در دریا (۱۹۳۱)

بی‌تعارف بگویم، زیباترین و خاص‌ترین کشتی تاریخی دنیا همین Sea Cloud است. یک کشتی بادبانی چهار دکله که سال ۱۹۳۱ ساخته شده و داستان زندگی‌اش از فیلم‌های هالیوودی جذاب‌تر است.

داستان عجیبش چیست؟ این کشتی را یک خانم ثروتمند آمریکایی به نام مارجوری پست سفارش داد. در زمان خودش بزرگترین کشتی شخصی دنیا بود.

• جنگ و صلح: در جنگ جهانی دوم، این کشتی زیبا تبدیل شد به ایستگاه هواشناسی ارتش آمریکا و جالب اینکه خدمه‌اش ترکیبی از سیاه‌پوست و سفیدپوست بودند که آن زمان در ارتش آمریکا بی‌سابقه بود.
• دست دیکتاتور: مدتی هم دست دیکتاتور دومینیکن بود و حتی وقتی ترور شد، خانواده‌اش سعی کردند با جسد او و همین کشتی فرار کنند!

چرا خاص است؟ امروز وقتی وارد این کشتی می‌شوید، انگار وارد یک قصر قدیمی شده‌اید. شومینه‌های مرمر، شیرآلات طلا به شکل قو و مبلمان آنتیک دقیقاً همان‌طوری حفظ شده‌اند که در سال ۱۹۳۱ بودند. اینجا خبری از موتورهای پر سروصدا نیست؛ خدمه با دست بادبان‌ها را باز می‌کنند و این خودش یک نمایش خیره‌کننده است.

۲.۲. هبریدین پرنسس (Hebridean Princess): کشتی محبوب ملکه

این کشتی کوچک و نقلی که سال ۱۹۶۴ ساخته شده، اولش یک کشتی معمولی برای حمل ماشین و مسافر در اسکاتلند بود. اما سال ۱۹۸۹ کوبیدند و از نو ساختندش و تبدیل شد به یک کروز فوق‌لوکس که فقط ۵۰ نفر ظرفیت دارد. شهرتش به خاطر این است که ملکه الیزابت دوم عاشقش بود و برای تعطیلات خانوادگی همیشه این کشتی را چارتر می‌کرد. حس و حالش دقیقاً مثل خانه‌های اشرافی انگلیسی است؛ دنج، راحت و کلاسیک.

بخش سوم: پارتی روی آب؛ فستیوال‌های موسیقی شناور

حالا بیایید از فضای کلاسیک فاصله بگیریم و برویم سراغ هیجان محض! این روزها کشتی‌های کروز میزبان بزرگترین فستیوال‌های موسیقی دنیا می‌شوند. تصور کنید وسط اقیانوس هستید، دورتادورتان آب است و گروه مورد علاقه‌تان دارد روی عرشه اجرا می‌کند.

۳.۱. هفتاد هزار تن متال (70000 Tons of Metal)

اگر طرفدار موسیقی متال هستید، اینجا بهشت شماست.

• ماجرا چیست؟ ۶۰ تا گروه متال از کل دنیا می‌آیند توی یک کشتی بزرگ. هر گروه دو بار اجرا می‌کند؛ یعنی ۱۲۰ کنسرت در ۴ روز!
• بدون VIP: قشنگی‌اش اینجاست که هیچ بخش جداگانه‌ای برای ستاره‌ها نیست. ممکن است توی صف غذا یا جکوزی با خواننده محبوبتان هم‌کلام شوید. همه با هم برابرند.
• استیج روی استخر: روی استخر اصلی کشتی یک استیج غول‌پیکر می‌سازند که بزرگترین استیج شناور دنیاست.
• وفاداری: کسانی که زیاد با این تور می‌روند، القاب خاصی مثل «بازمانده طلایی» یا «بازمانده سیاه» می‌گیرند و زودتر از بقیه می‌توانند اتاق رزرو کنند.

۳.۲. گروو کروز (Groove Cruise): ماراتن رقص و نور

اگر "۷۰۰۰۰ تن متال" خشن است، "گروو کروز" پرانرژی و رنگارنگ است. این فستیوال مخصوص طرفداران موسیقی الکترونیک است.

• ۹۶ ساعت بدون توقف: از لحظه‌ای که سوار می‌شوید تا وقتی برگردید، موسیقی قطع نمی‌شود!
• تم‌های لباس: هر روز و شب یک تم لباس خاص دارد؛ مثلاً یک شب همه باید لباس فضایی بپوشند، یک شب همه سفید و... خلاصه که خیلی خوش می‌گذرد.

۳.۳. جم کروز (Jam Cruise): دانشگاه موسیقی

این یکی فضای هنری‌تری دارد. پر از بداهه‌نوازی و سازهای مختلف است.

• اتاق جم (Jam Room): یک سالن هست که از نیمه‌شب تا طلوع آفتاب باز است و نوازنده‌های مختلف می‌روند آنجا و همین‌طوری دلی با هم ساز می‌زنند. بهترین اجراهای دنیا همین‌جا خلق می‌شود.
• کلاس درس: حتی می‌توانید سر کلاس استادهای بزرگ موسیقی بنشینید و یاد بگیرید.

بخش چهارم: موسیقی در کشتی‌های کلاسیک؛ شیک و مجلسی

همیشه هم لازم نیست برای موسیقی گوش دادن بروید وسط شلوغی. کشتی‌های لوکس هم برنامه‌های موسیقی خفنی دارند، اما با کلاس‌تر!

۴.۱. پیاده‌روی موسیقی در هالند آمریکا

کشتی‌های هالند آمریکا یک مسیر به نام "Music Walk" دارند. در طول این مسیر، سالن‌های مختلفی هست:

• یک جا موسیقی کلاسیک زنده با ویولن و پیانو پخش می‌شود.
• کمی جلوتر، یک کلاب بلوز هست که انگار وسط ممفیس نشسته‌اید.
• یک سالن هم مخصوص موسیقی راک کلاسیک است. هر سلیقه‌ای داشته باشید، راضی می‌شوید.

۴.۲. کونارد و تئاتر لندن

در کشتی Queen Mary 2 همه چیز بوی اصالت می‌دهد. آن‌ها با تئاترهای لندن قرارداد دارند و بازیگران معروف را می‌آورند روی کشتی. حتی ارکستر سمفونیک ملی انگلستان هم می‌آید و شما می‌توانید با یک گروه ارکستر واقعی همخوانی کنید.

۴.۳. پیانو روی بادبان‌ها

توی همان کشتی بادبانی Sea Cloud که گفتیم، همکاری جالبی با پیانوهای «استاین‌وی» دارند. فکرش را بکنید، تنها صدایی که می‌آید صدای باد و امواج است و یک پیانیست حرفه‌ای دارد روی یک پیانوی شاهکار می‌نوازد. واقعاً رویایی است.

بخش پنجم: راهنمای خودمانی برای ایرانی‌ها

خب حالا اگر ما بخواهیم برویم چه؟

۵.۱. ویزا؛ غول مرحله آخر

راستش را بخواهید، رفتن به فستیوال‌هایی مثل "۷۰۰۰۰ تن متال" که از آمریکا حرکت می‌کنند، برای ما ایرانی‌ها به خاطر ویزای آمریکا خیلی سخت است. ولی ناامید نشوید!

۵.۲. گزینه‌های دم دست: خلیج فارس و اروپا

• کروزهای خلیج فارس: شرکت MSC کشتی‌های خفنی مثل World Europa را می‌آورد دبی. شما با یک ویزای امارات می‌توانید سوار شوید و شهرهایی مثل ابوظبی و دوحه را هم ببینید. درست است که فستیوال متال نیست، ولی کلاب و دیسکو و پیانو بار دارد و حسابی خوش می‌گذرد.
• کروزهای یونان: گاهی وقت‌ها تورهایی هست که از ترکیه می‌روند جزایر یونان. قبلاً بعضی‌هایشان بدون ویزا بود، ولی الان قوانین سخت‌تر شده و معمولاً ویزای شینگن می‌خواهد. حتماً قبل از خرید چک کنید.

۵.۳. چقدر آب می‌خورد؟

• فستیوال‌های موسیقی چون پول کنسرت هم رویشان هست، گران‌ترند (مثلاً شروع از ۱۰۰۰ دلار برای ۴ روز).
• ولی کروزهای معمولی خلیج فارس قیمت مناسب‌تری دارند و با همان پول می‌شود یک هفته کامل با غذا و تفریح سفر کرد.
• نکته مهم: توی اکثر کشتی‌ها غذا رایگان است، اما نوشیدنی‌های خاص و اینترنت معمولاً پولی هستند. حواستان به جیبتان باشد!

حرف آخر

دنیای کشتی‌های کروز خیلی بزرگ‌تر از آن است که فکرش را می‌کنید. اگر عاشق تاریخ و آرامش هستید و می‌خواهید حس اشراف‌زادگان قدیمی را تجربه کنید، قدیمی‌ ترین کشتی کروز یعنی Sea Cloud یا کشتی‌های کونارد منتظر شما هستند. اگر هم دلتان هیجان، سروصدا و پیدا کردن دوست‌های هم‌فاز می‌خواهد، فستیوال‌های موسیقی روی آب بهترین تجربه زندگی‌تان خواهند شد.

برای ما ایرانی‌ها هم با اینکه محدودیت‌هایی هست، اما هنوز می‌شود در خلیج فارس یا مدیترانه طعم این زندگی لوکس و شناور را چشید. پس اگر فرصتش را داشتید، معطل نکنید؛ دریا منتظر است!